1010110011001100 (09 02 2021)

Chick Corea (1941 - 2021)

NRC 12-2-2021

Kort bericht in NRC-Handelsblad: "Jazzvirtuoos Chick Corea (79) overleden".

Een dag later staat er een uitvoeriger in memoriam afgedrukt. Daarin worden zijn vernieuwing, veelzijdigheid en bewustzijn van de muzikale traditie benadrukt.

Ik herinner mij de concerten in het Concertgebouw in Amsterdam: het eerste met zijn band Return tot Forever tijdens mijn eerste studiejaar in Amsterdam. Het tweede concert - enige jaren later - samen met Friedrich Gulda op twee vleugels, The meeting.

17 februari 1975, Amsterdam, grote zaal van het Concertgebouw

Ik heb een kaartje gekocht met een zitplaats op het podium - zuidzijde, omdat ik dan goed zicht heb op de handen van pianist Chick Corea. Dat blijkt een misrekening: het zicht wordt belemmerd door hoge geluidstorens en instrumenteneilanden. Een klein mannetje flitst van het ene naar het andere toetsenbord: Chick Corea.
Na twintig minuten worden in de zaal de eerste joints opgestoken. Traag stijgen rookwolken naar het plafond. Het zicht vanaf het podium wordt slechter. Na enige tijd zweven nevelslierten door het Concertgebouw. Ze veranderen vloeiend van vorm (door de bewegingen in de zaal) en kleur (door de lichtinstallatie). En ze gaan een enerverende pas-de-deux aan met de muziek.
Na ongeveer een half uur wordt mijn zicht vanaf het podium vrijwel helemaal weggenomen. Ik zie nog amper muzikanten. Maar de muziek wordt haast tastbaar. Het lijkt wel of de psychedelische achtergronden met behulp van dia's op alcoholbasis uit de flower-powerperiode 'real time' zijn geworden. Hallucinerender kan niet ...
Een impressie van het concert ...

Aan het begin van de jaren zeventig maakte ik kennis met de musicus Chick Corea door de Berliner Jazztage op de Duitse televisie. Corea speelde in het ensemble van Miles Davis. Die had Corea gehaald voor de opnames van het opzienbarende album Bitches Brew. Davis sloeg op dat album - opnieuw - een geheel nieuwe weg in en omringde zich met jonge, onbekende musici. Eén van hen was Chick Corea.

Deze muziek was volkomen nieuw voor mij: melodie, harmonie, instrumentatie, ritme ... Alles was letterlijk 'ongehoord.' De eerste minuut van het eerste nummer, Pharaoh's Dance, is verwarrend en van een betoverende schoonheid. Hier het begin van Bitches Brew (studio-opname):



Corea heeft later nog eens verteld hoe hij bij het Miles Davis-ensemble betrokken raakte en hoe hij dat heeft ervaren ...
Miles Davis: 'Just play what you hear! No rehearsal!'

Het geeft goed weer in welk gezelschap Corea kwam: er werd louter op muzikaal gehoor en muzikale kwaliteit gekoerst. Muzikale structuur werd gemaakt, niet gevolgd.
En dan klinkt Bitches Brew zo ...

Tijdens zijn hele muzikale carrière heeft Corea diverse muziekstijlen in verschillende ensembles beoefend. Een paar voorbeelden ...

Chick Corea en Gary Burton - piano en vibrafoon
De duetten met de briljante vibrafonist Gary Burton muntten uit door lyriek en improvisatiekunst van beide musici. Hier twee voorbeelden: 1981 en 2016 (35 jaar later!) ...

Chick Corea en jonge, eigenzinnige pianisten

Chick Corea is de samenwerking blijven zoeken: met musici van alle leeftijden, van alle muziekstijlen en van alle continenten. Zoals met de getalenteerde en helaas jong overleden Cypriotische pianist Nicolas Economou en met de jonge Japanse pianiste Hiromi Uehara.

Chick Corea - acoustic band en elektric band - piano en vibrafoon
Zijn akoestische en elektronische voorkeuren kon hij met de Acoustic band en de Elektric band uitwerken. Twee voorbeelden ...

Vanaf het begin is Corea verknocht geweest aan de traditie van de klassieke muziek. Twee componisten staken er voor hem bovenuit: Mozart en Gershwin. In 1985 speelde hij samen met die andere grootheid op piano, Keith Jarrett, het dubbelconcert voor piano van Mozart.

Ook met de klassiek geschoolde pianist Friedrich Gulda voerde hij dat concert meerdere keren uit, onder andere met het Koninklijk Concertgebouw Orkest (1983) en de Amsterdam Sinfonietta in (2007).

En met de laatste gaf hij onder de titel The meeting een concert waarin klassiek en jazz werden gcombineerd, onder andere ook weer in het Amsterdamse Concertgebouw. 

Een mooi voorbeeld van hun improvisatievermogen is een fragment uit de sessie tijdens de Münchner Klaviersommer van 1982 waarin Nicolas Economou, Friedrich Gulda en Chick Corea improviseren. Op een bepaald moment (24:00) zet Friedrich Gulda het begin van Danny Boy [verwijzing Jarrett!] in en vraagt min of meer aan Corea of die het nummer kent (24:20), die reageert niet, omspeelt het thema (vanaf 25:10) en buigt het om in een andere richting ... waarop Gulda spontaan in applaus uitbarst (26:10) en Corea zijn gang kan gaan ...

In 2006 combineerde Corea composities van zijn favoriete componisten Mozart en Gershwin. Opnieuw richtte hij zich niet op de virtuositeit van een perfecte uitvoering van de muziek, maar op de veel fundamenteler voldoening die de uitvoering van prachtige muziek geeft. Zijn uitvoering kent tal van technische beperkingen, maar ze blijft overeind door de toewijding.

Website van Chick Corea.

   

© gertjan baan -